Zabytki w Gdańsku

Zabytki w Gdańsku

Żuraw to obok Fontanny Neptuna najbardziej rozpoznawalny zabytek Gdańska. Obiekt ten nie tylko wspaniale współgra z pozostałą częścią zabudowy nabrzeża Motławy, ale także w prosty i dosadny sposób ukazuje historię i specyfikę Gdańska – bogatego portu handlowego, członka prestiżowej w średniowieczu Ligi Hanzeatyckiej.

Żuraw usytuowany jest przy Długim Pobrzeżu, pomiędzy dwoma ceglanymi basztami, stanowiącymi część Bramy Szerokiej. Sama Brama powstała najprawdopodobniej jeszcze w poł. XIV w., natomiast drewniany Żuraw został wzniesiony dopiero w latach 1442 – 1444. Cały kompleks pełnił trojaką funkcję: dźwigu przeładunkowego, bramy wodnej Głównego Miasta oraz funkcję obronną, jako element fortyfikacji miejskich. Mechanizm napędowy dźwigu składał się z dwóch par kół o różnej wielkości, które wprawiane były w ruch siłą ludzkich mięśni. Żuraw wykorzystywano przede wszystkim do prac załadunkowych oraz do stawiania i opuszczania masztów. Co ciekawe, głównym towarem ładowanym na statki w Gdańsku były beczki z piwem, jako że Gdańsk przez całe wieki stanowił jeden z najlepiej rozwiniętych ośrodków browarniczych północnej Europy. W czasie II wojny światowej drewniana część Żurawia została spalona przez żołnierzy Armii Czerwonej, jednak w okresie PRL-u obiekt ten wiernie odbudowano.

Dziś Brama Szeroka wraz z Żurawiem stanowią oddział Centralnego Muzeum Morskiego, a we wnętrzach budynku mieści się wystawa „Gdańsk od XVI do XVIII wieku – życie portowe miasta”. Wizyta w muzeum to fascynująca podróż w głąb historii najbardziej dynamicznego w czasach nowożytnych portu na Bałtyku, który ze względu na ilość przechowywanego tu zboża nazywany był zwyczajowo spichlerzem Europy. Nowoczesne ekspozycje poruszają kwestie nawigacji w porcie czy też opłat nakładanych na poszczególne jednostki pływające za możliwość zacumowania przy nabrzeżu. Ponadto na wystawie zobaczyć można jak wyglądał reprezentacyjny salon mieszczański w Gdańsku, kantor kupca albo warsztaty rzemieślnicze żaglomistrzów, kotwiczników, smolarzy, powroźników czy też masztowników.